Hoe kun je mantelzorgers ondersteunen?

Wat je als professional kunt doen om mantelzorgers te ondersteunen hangt af van de situatie. Mantelzorgondersteuning is maatwerk.

Het begint bij herkenning in de term ‘mantelzorger’

Veel mantelzorgers zorgen vanuit een vanzelfsprekendheid. Ze zijn ‘onzichtbare verzorgers’. Ze doen de zorg er ‘gewoon’ bij. Herkent de mantelzorger zich in de term? Weet de mantelzorger dat er specifieke (verlof en financiële) regelingen en ondersteuningsmogelijkheden zijn?

En weet je als professionals zelf de weg naar hulp te vinden om de mantelzorger goed te kunnen ondersteunen. Misschien ken je de gebaande paden en is dat voldoende. En soms is het best lastig om snel en adequaat hulp te bieden. Dat hangt erg af van je eigen kennis en netwerk.

Wil je als professional (of vrijwilliger) meer leren over hoe je mantelzorgers nog beter ondersteunt? Kijk dan naar welke opleidingen er zijn. Of neem eens contact op met een van de aangesloten organisaties. De platformpartners denken graag met je mee over een specifieke casus. Ook kunnen zij hun kennis en ervaring met je delen.

Samen op onderzoek uit

Bij het regelen van mantelzorgondersteuning spelen allerlei aspecten een rol. In de kennisbank vind je handige links naar tools om de ondersteuning of balans in kaart te brengen.

Het is belangrijk om samen met de mantelzorger de behoeften, wensen en (veranderende) situatie in kaart te brengen. Hoe loopt het? Zijn er knelpunten of onduidelijkheden?

Vragen die daarbij helpen:

• Wat heeft de mantelzorger nodig?
• In welke fase van mantelzorg zit de cliënt/mantelzorger?
• Hoe gaat de toekomst er mogelijk uitzien; welke perspectieven zijn er, waar moet rekening mee houden?
• Is de mantelzorger (nog) in balans?
• Hoelang denkt de mantelzorger het op deze manier vol te houden?
• Gaat het om een thuissituatie of om (deels) intramurale zorg?
• Is het nodig de zorg te verdelen? En wat is daarin gewenst? Kan de hulp ingezet worden vanuit het eigen netwerk of is er (aanvullende) professionele hulp nodig?
• Wie of welke instantie kan de mantelzorger verder helpen?
• Hoe ziet het leven van de mantelzorger zelf eruit? Heeft deze persoon naast de zorg ook nog werk (kan de werkgever meedenken?), studie, een gezin, andere verplichtingen, ambities, een sociaal leven? Hoe is het allemaal te combineren, wat heeft de mantelzorger daarvoor nodig?
• Hoe kun je als professional bijdragen zodat het rondom de relatie en/of het gezin draaiende blijft?
• Hoe kun je meer ontspanning brengen in de situatie?

Hulpmiddelen

Handige hulpmiddelen om de situatie van de mantelzorger in kaart te brengen zijn bijvoorbeeld ‘Verwijzer-mantelzorgondersteuning’, ‘Positieve gezondheid’ en ‘Zorgladder Mantelzorg’. Zodat je samen op een brede manier kijkt op welke gebieden hulp en ondersteuning al aanwezig en/of gewenst is. Meer tools staan in de Kennisbank, bijvoorbeeld bij ‘Balans en overbelasting’.

Doorverwijzen

Bij wie de mantelzorger terecht kan hangt af van de situatie. De ene mantelzorger is geholpen met alleen informatie. De ander met specifieke of praktische ondersteuning. En sommige mantelzorgers voelen zich gesteund door een luisterend oor of bijvoorbeeld lotgenotencontact.

De eerstelijnszorg, zoals een huisarts of praktijkondersteuner, kan hierin veel betekenen. Maar ook bijvoorbeeld iemand van het wijkteam of een mantelzorgmakelaar.

Mantelzorgers kunnen terecht bij hun gemeenten. Ook bieden de aangesloten zorginstellingen en welzijnsorganisaties de Westfriese mantelzorger diverse hulpmogelijkheden. Daarnaast vind je vele andere organisaties in de regio die mantelzorgers kunnen bijstaan. Onderzoek welke hulp het meest passend is en kijk op de sociale kaart voor contactinformatie. Onze platformpartners helpen je graag verder.

Evalueren en bijstellen

Het helpt om regelmatig vinger aan de pols te houden. Want het komt voor dat mantelzorgers hun grens verleggen (wanneer is het ‘genoeg’ en is aanpassing in de zorgsituatie nodig?).

Vraag hen regelmatig: Hoe gaat het nu? Is er iets veranderd in de situatie? Hoe is het met je balans? Blijf hierover samen in gesprek en evalueer om afspraken te herzien of om aanvullende hulp in te schakelen. Er zijn ondersteunende middelen en handvatten om het gesprek daarover aan te gaan. Denk aan balanstesten, Bordje vol, dagboeken en andere boeken. Kijk in de kennisbank voor tips daarover!